Tất cả khởi sự với Thiên Chúa

Thiên Chúa không chỉ là khởi điểm nhưng Người còn là cội nguồn của cuộc đời bạn. Để khám phá mục đích đời mình, bạn phải nại đến Lời của Thiên Chúa chứ không nại đến khôn ngoan của người đời.

• “…Vì trong Người, muôn vật được tạo thành trên trời cùng dưới đất, hữu hình với vô hình… Tất cả đều do Thiên Chúa tạo dựng nhờ Người và cho Người” (Col 1, 16).

• “Nếu bạn không thừa nhận có một Thiên Chúa, thì vấn đề mục đích đời người sẽ vô nghĩa” (Bertrand Russel, một người không tin).

Mục đích cuộc đời không quy về bạn. Mục đích đời bạn thì muôn phần cao cả hơn những gì mà cá nhân bạn thành đạt, hơn cả bình an nội tâm và hơn cả hạnh phúc của chính bạn. Mục đích đó muôn phần cao cả hơn gia đình, nghề nghiệp và cả những ước mơ hay những tham vọng cuồng si nhất của bạn. Nếu bạn muốn hiểu tại sao bạn được đặt trên hành tinh này, bạn phải bắt đầu với Thiên Chúa.

Bạn được sinh ra bởi mục đích của Người và cho mục đích của Người. Cuộc tìm kiếm mục đích đời mình đã làm bao người bối rối qua hàng ngàn năm. Bởi vì chúng ta chọn sai khởi điểm: bản thân chúng ta. Chúng ta đặt những câu hỏi tự quy về mình như: Tôi muốn làm gì? Tôi phải làm gì với cuộc đời tôi? Đâu là mục tiêu của tôi, đâu là tham vọng của tôi, đâu là ước mơ của tôi, đâu là tương lai của tôi? Thế mà, việc quy vào bản thân như thế sẽ không bao giờ hé mở cho chúng ta thấy được mục đích đời mình, đang khi “Chính Thiên Chúa nắm trong tay hồn của mọi sinh vật cũng như hơi thở của tất cả người phàm” (G 12, 10).

Trái với những gì sách vở, phim ảnh và các khoá hội thảo khá phổ biến nói với bạn, bạn sẽ không bao giờ khám phá được ý nghĩa đời mình bằng việc mải nhìn vào bên trong bản thân. Hình như bạn đã cố thử nhiều lần. Bạn không tự tạo được bản thân, nên không cách nào bạn có thể biết mình được tạo dựng cho mục đích nào! Nếu tôi trao vào tay bạn một phát minh mà bạn chưa bao giờ thấy, bạn sẽ không biết mục đích của nó và ngay điều phát minh, tự nó cũng không nói được điều đó cho bạn. Chỉ người phát minh hoặc cuốn sách chỉ dẫn của người ấy mới cho bạn biết mục đích của phát minh đó.

Lần kia, bị lạc trong núi, tôi dừng lại để hỏi đường về trại, người ta bảo tôi, “Ông không thể đến đó từ đây. Ông phải khởi hành từ phía bên kia núi!”. Tương tự như thế, bạn không thể hiểu được mục đích đời bạn bằng cách mải nhìn vào bản thân. Bạn phải bắt đầu với Thiên Chúa, Đấng Tạo Thành bạn. Bạn hiện hữu chỉ vì Người muốn bạn hiện hữu. Bạn được tạo dựng bởi Thiên Chúa và cho Thiên Chúa - và cho đến khi bạn hiểu được điều đó, cuộc sống sẽ không bao giờ có ý nghĩa. Chỉ trong Thiên Chúa, chúng ta mới khám phá ra nguồn gốc, căn tính, ý nghĩa, mục đích, tầm quan trọng và định mệnh của chính mình. Mọi nẻo đường khác chỉ dẫn đến ngõ cụt.

Nhiều người tìm cách dùng Thiên Chúa cho mưu cầu riêng của mình, nhưng điều đó đảo lộn tự nhiên và tất nhiên dẫn đến Quy vào bản thân sẽ không bao giờ hé mở cho chúng ta thấy được mục đích đời mình thất bại. Bạn được tạo dựng cho Thiên Chúa, không thể ngược lại, và đời sống của bạn là để Thiên Chúa sử dụng cho những mục đích của Người, bạn không thể sử dụng Thiên Chúa cho mục đích riêng của mình. Thánh Phaolô nói: “Hướng đi của tính xác thịt là sự chết, còn hướng đi của Thần Khí là sự sống và bình an” (Rm 8, 6).

Tôi đã từng đọc nhiều sách với những phương cách đề nghị nhằm khám phá mục đích đời tôi. Tất cả có thể được xếp thành loại sách “tự học làm người” vì chúng tiếp cận vấn đề này từ quan điểm cái tôi là trung tâm.

Sách tự học làm người, kể cả những sách Kitô giáo, thường cống hiến những bước có sẵn giống nhau giúp bạn tìm ra mục đích đời người như: Hãy quan tâm đến những ước mơ! Hãy nhận chân các giá trị của bạn! Hãy đặt ra các mục tiêu! Đâu là sở trường của bạn? Hãy vươn cao hơn! Hãy thực hiện điều đó! Hãy có tinh thần kỷ luật! Hãy tin, bạn sẽ đạt được các mục tiêu! Bạn còn cần đến những người khác! Không bao giờ bỏ cuộc!

Dĩ nhiên, những lời khuyên này thường dẫn đến những thành công lớn. Thường thì bạn có thể đạt một mục tiêu nếu đặt tâm trí vào đó. Nhưng để thành công và thoả mãn trong việc tìm biết mục đích đời bạn thì không hoàn toàn như thế. Bạn có thể đạt được tất cả mục tiêu cá nhân, thành công rực rỡ theo cách nhìn của người đời, nhưng bạn vẫn mù tịt về những mục đích, mà vì chúng, Thiên Chúa đã cất công tạo dựng bạn. Ngoài những lời khuyên học làm người, bạn còn cần đến nhiều điều khác. “Ai muốn cứu mạng sống mình thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì Thầy, thì sẽ tìm được mạng sống ấy” (Mt 16, 25).

Đây không phải là cuốn sách học làm người, cũng không phải là cuốn sách giúp bạn chọn đúng nghề nghiệp, hoàn thành những ước mơ hay hoạch định đời mình. Nó cũng không giúp nhồi nhét bao hoạt động khác vào một thời biểu vốn đã quá tải nơi bạn. Thực ra, nó giúp bạn làm ít lại bằng cách tập trung vào những gì thiết yếu nhất. Cuốn sách này đề cập việc bạn phải trở nên điều mà Thiên Chúa đang chờ đợi khi Người tạo dựng bạn.

Vậy thì làm thế nào bạn có thể khám phá mục đích mà vì nó bạn được tạo thành? Bạn chỉ có hai lựa chọn. Lựa chọn đầu tiên là suy đoán, phần lớn nhiều người đã chọn cách này. Họ phỏng đoán, họ suy luận, họ lý thuyết hoá. Khi người ta nói “Tôi luôn luôn nghĩ cuộc sống là…” nghĩa là “đây là điều tôi phỏng đoán đúng nhất”.

Qua hàng ngàn năm, bao triết gia sáng giá đã tranh luận và phỏng đoán về ý nghĩa cuộc đời. Triết lý là một môn quan trọng và có nhiều ứng dụng, nhưng khi phải xác định ý nghĩa cuộc đời, thì ngay những triết gia thông thái nhất cũng chỉ suy đoán.

Tiến sĩ Hugh Moorhead, một Giáo sư triết học tại Đại học Northeastern Illinois, đã từng viết thư cho 250 triết gia, khoa học gia, văn sĩ và những nhà thông thái trên thế giới để hỏi họ “đâu là ý nghĩa cuộc đời?”. Rồi ông phát hành các câu trả lời của họ trong một cuốn sách. Một vài vị đưa ra những phỏng đoán hay nhất của mình, một số khác thừa nhận rằng họ chỉ mới nghĩ đến nó và số khác thành thật hơn khi nói rằng họ không có khả năng trả lời. Thực tế, một số nhà thông thái nổi tiếng đã yêu cầu chính Giáo sư Moorhead cho biết, vậy thì Bạn được tạo dựng bởi Thiên Chúa và cho Thiên Chúa

- và cho đến khi bạn hiểu được điều đó, cuộc sống sẽ không bao giờ có ý nghĩa. liệu Giáo sư có câu trả lời cho câu hỏi đó chưa!

May thay, để biết ý nghĩa cuộc đời, còn có một chọn lựa khác thay cho việc suy đoán.
Đó chính là kho tàng mặc khải. Chúng ta hãy tìm đến với những gì Thiên Chúa đã mặc khải trong chính Lời của Người. Phương cách dễ dàng nhất để khám phá mục đích của một phát minh là hỏi chính người đã phát minh nó. Việc khám phá mục đích đời bạn cũng vậy: Hãy hỏi Thiên Chúa.

Thiên Chúa không để chúng ta dò dẫm và phỏng đoán mơ hồ trong tăm tối. Rõ ràng, Người đã mặc khải năm mục đích cuộc đời chúng ta ngang qua Kinh Thánh. Đó là cuốn Cẩm Nang Của Chủ Nhân cắt nghĩa tại sao chúng ta sống, phải sống làm sao, điều gì phải tránh, điều gì được ngưỡng vọng trong tương lai. Cẩm nang này cắt nghĩa tất cả những gì mà sách học làm người hay sách triết lý không giải thích được. Thánh Phaolô nói: “Chúng tôi giảng dạy lẽ khôn ngoan nhiệm mầu của Thiên Chúa đã được giữ bí mật, lẽ khôn ngoan mà Thiên Chúa đã tiền định từ trước muôn đời, cho chúng ta được vinh hiển. Nhưng như đã chép: ‘Điều mắt chẳng hề thấy, tai chẳng hề nghe, lòng người không hề nghĩ tới, đó lại là điều Thiên Chúa đã dọn sẵn cho những ai yêu mến Người’” (1Cr 2, 7.9).

Thiên Chúa không chỉ là khởi điểm nhưng Người còn là cội nguồn của cuộc đời bạn. Để khám phá mục đích đời mình, bạn phải nại đến Lời của Thiên Chúa chứ không nại đến khôn ngoan của người đời. Bạn phải xây dựng đời mình trên những chân lý vĩnh cửu chứ không phải trên những triết lý phổ cập, trên những động lực thành công hay trên những mẩu chuyện diệu cảm. “Thiên Chúa là Đấng làm nên mọi sự theo quyết định và ý muốn của Người, đã tiền định cho chúng tôi đây làm cơ nghiệp riêng theo kế hoạch của Người” (Ep 1, 11). Câu Kinh Thánh này cho chúng ta ba nhận thức về mục đích cuộc đời:

• 1. Bạn sẽ khám phá ra căn tính và mục đích đời mình ngang qua mối tương giao với Đức Giêsu Kitô. Nếu bạn chưa có, tôi sẽ hướng dẫn bạn cách bắt đầu để có được mối tương giao đó.

• 2. Thiên Chúa đã nghĩ đến bạn từ lâu, trước khi bạn nghĩ đến Người. Mục đích Người dành cho đời bạn đã có trước khi bạn được hoài thai. Người hoạch định điều đó trước khi bạn hiện hữu mà không cần hỏi bạn. Bạn có thể chọn cho mình một nghề nghiệp, một người bạn đời, những sở thích, và bao nhiêu chuyện khác, nhưng bạn không thể lựa chọn mục đích đời mình.

• 3. Mục đích đời bạn phù hợp với mục đích của cả vũ trụ lớn lao mà Thiên Chúa đã hoạch định cho đời đời. Đó là những gì mà cuốn sách này sẽ nói đến. Andrei Bitov, một tiểu thuyết gia người Nga, lớn lên trong môi trường những người không biết Thiên Chúa. Nhưng Thiên Chúa đã cho ông gặp được Người vào một ngày buồn thảm. Ông nhớ lại: “Năm hai mươi bảy tuổi, khi đang ngồi trên tàu điện ngầm thành phố Leningrad (nay là St. Petersburg), tôi đã trải qua một cơn tuyệt vọng khôn cùng đến nỗi dường như cuộc đời tôi đã thình lình chấm dứt, tương lai thì trống rỗng chứ đừng nói tới ý nghĩa. Bỗng nhiên, sau tất cả những xúc cảm đó, một ý tưởng xuất hiện: “Không có Thiên Chúa, đời thật vô nghĩa”. Lặp đi lặp lại câu nói ấy trong kinh ngạc, tôi hình dung ý tưởng đó như chiếc thang cuốn của nhà ga mà tôi đã nhảy lên để ra khỏi tàu điện và bước đi trong ánh sáng của Thiên Chúa”.2 Có thể bạn đã từng cảm thấy tăm tối về mục đích của bạn trong cuộc đời. Chúc mừng bạn, bạn sắp bước ra với ánh sáng!

NGÀY THỨ NHẤT
NGHĨ VỀ MỤC ĐÍCH ĐỜI TÔI

• Một điểm để suy tư: Mục đích cuộc đời không quy về bạn.

• Một câu Kinh Thánh để nhớ: “Trong Người, muôn vật được tạo thành, trên trời cùng dưới đất, hữu hình và vô hình… Tất cả đều do Thiên Chúa tạo dựng nhờ Người và cho Người” (Cl 1, 16).

• Một câu hỏi để nghiền ngẫm: Dẫu mọi thứ quảng cáo đang vây quanh, làm sao tôi có thể tự nhủ, sống thực sự là sống cho Chúa chứ không phải sống cho tôi?

Tác giả Minh Anh gp Huế, Lm.