Kinh nghiệm sống

Hazol Sala, nhà cố vấn tâm linh có nhiều kinh nghiệm đã trình bày về một phương pháp gồm có bốn điểm để thắng vượt tính hay chỉ trích như sau:

- Khi bạn cảm thấy mình như bị thôi thúc muốn khuyên lơn kẻ khác, thì đừng làm theo cảm hứng đó, đừng nuôi dưỡng ý nghĩ này là hễ mình muốn chân thành với ai thì phải nói ra sự thật, bất toàn hay thất bại của người đó.

- Nói ra điều tiêu cực mà người đó đã biết rồi hay không thể sửa chữa được, thì đó là một điều ác độc. Ðiều cần thực hiện trong trường hợp này là con người mình sống trong một kỷ luật để canh tân chính bản thân mình hơn là lo sửa lỗi kẻ khác.

- Trước khi nói lời chỉ trích phê bình, thì hãy hỏi chính mình về lý do tại sao hay nguyên do nào mà tôi muốn phê bình kẻ khác.

Bàn về những nguyên do cho việc phê bình kẻ khác, thánh Phaolô tông đồ đã viết nơi chương 4, 15 của Thư Êphêsô như sau:

"Nói sự thật trong tình bác ái, chúng ta sẽ được lớn lên trong mọi sự, mọi phương diện theo mẫu gương của Ðấng là thủ lãnh của chúng ta là Chúa Kitô". (Êphêsô 4:15)

Vậy nguyên do duy nhất phải là tình yêu thương, là sống bác ái với người mà ta muốn phê bình. Có ba câu hỏi sau đây để giúp ta thanh lọc thái độ phê bình chỉ trích của mình:

- Có cần phải làm như vậy hay không?

- Làm như vậy có tốt đẹp hay không?

- Ðiều đó có đúng sự thật hay không?

Ðiểm thứ ba mà tiến sĩ hay Hazol Sala nói là hãy phê bình điều tiêu cực của anh em một cách riêng tư giữa bạn và đương sự mà thôi.

Phê bình chỉ trích một cách công khai làm cho đương sự tức giận hơn là giúp cho đương sự canh tân. Trước hết hãy nhấn mạnh khía cạnh tích cực rồi sau đó hãy chia sẻ điều mà bạn nghĩ là hãy làm cho đương sự trở nên tốt hơn, nếu được chấp nhận sửa chữa.

Hãy thận trọng, phê bình chỉ trích càng ít chừng nào hay chừng nấy.

Hãy tiết kiệm lời phê bình chỉ trích. Nếu bạn cứ phê bình chỉ trích luôn mãi thì người nghe sẽ trở thành điếc tai, không nghe lời bạn nói nữa.

Ðó là bốn điểm mà tiến sĩ Hazol Sala đề ra để giúp ta đương đầu với tính hay phê bình chỉ trích người khác. Hãy suy nghĩ và xem rồi bắt chước đường lối hành động của Chúa Thánh Thần, Ðấng nói chuyện với đức tin của con cái Ngài một cách dịu dàng để sửa đổi những tính hư tật xấu của chúng ta. Ngài không nhằm hạ nhục nhưng muốn giúp chúng ta thăng tiến đời sống mình. Ngài không bao giờ hạ thấp phẩm giá của ai, nhưng chỉ muốn dẫn đưa con người sống đúng với chương trình của Thiên Chúa và với mục đích của đời sống họ. Chúa Thánh Thần nói qua tiếng nói lương tâm, cảnh tỉnh chúng ta để chúng ta biết lúc nào mình đã đi ra ngoài ý muốn của Thiên Chúa.

Tác động sửa lỗi của Chúa là dịu dàng và đầy yêu thương, không bao giờ thô lỗ hay độc ác. Chúng ta hãy noi gương hành động của Thiên Chúa đối với những lỗi lầm chúng ta, và chúng ta cũng đối xử với anh chị em chung quanh giống như vậy. Chúng ta hãy nhớ lại lời khuyên của thánh Giacôbê nơi chương 3 mà giữ gìn miệng lưỡi của mình:

"Thưa anh chị em, trong anh chị em đừng có nhiều người muốn trở nên thầy dạy kẻ khác. Anh chị em biết điều đó khiến chúng ta bị xét đoán nặng nề hơn. Chúng ta hết thảy đã sai lỗi nhiều điều. Ai mà không sai lỗi về lời nói thì kẻ ấy là người trọn lành, vì đã có thể kiềm hãm được thân thể mình... Có ai trong anh em anh chị em là người khôn ngoan, từng trải thì hãy chứng tỏ điều ấy bằng cách ăn ở tốt lành, bằng cách cư xử hiền từ và sáng suốt. Nhưng nếu lòng anh em chứa đầy sự ghen ghét và đố kỵ, thì anh chị em đừng có khoe khoang mình, đừng nói dối phạm đến sự thật. Ðó không phải là sự khôn ngoan từ trời xuống mà là sự khôn ngoan của thế gian, xác thịt, ma quỉ. Sự khôn ngoan từ trời xuống trước là thanh khiết, sau là hiếu hòa, khoan dung, mềm dẻo, đầy từ bi và sinh nhiều hoa thơm, trái tốt, không thiên vị cũng chẳng giả hình. Hòa bình là nơi gieo sự công chính và những ai xây dựng hòa bình thì được hưởng hoa trái của hòa bình." (Giacôbê 3:1-2;13-18)

Lạy Chúa xin cho con biết dừng lại, suy nghĩ thêm về những lời chia sẻ trên của kinh nghiệm sống và nhất là về những Lời Chúa mà chúng con vừa đọc lại từ thư thánh Giacôbê. Xin cho tâm hồn chúng con tràn đầy tình yêu Chúa để có thể dùng lời nói mình mà nâng đỡ khuyến khích anh chị em cùng tiến về nhà Chúa và ngợi khen những kỳ công của Chúa. Amen.